Dünya Zoonoz Günü: Tek Sağlık Yaklaşımı ile Zoonotik Hastalıklarla Mücadelede Veteriner Hekimliğin Rolü
6 Temmuz, zoonotik hastalıklar hakkında farkındalık yaratmak ve bu hastalıklarla mücadelede alınması gereken önlemleri vurgulamak amacıyla Dünya Zoonoz Günü olarak kutlanmaktadır. Zoonotik hastalıklar, hayvanlardan insanlara bulaşabilen hastalıklardır ve halk sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de de çeşitli zoonotik hastalıklar görülmekte olup, bu hastalıkların kontrolü ve tedavisi veteriner hekimlerin doğrudan ilgi alanıdır.
Türkiye’de Görülen Zoonotik Hastalıklar
Ülkemizde sıkça görülen zoonotik hastalıklar arasında bruselloz, şarbon, kuduz, tüberküloz, leptospiroz, toksoplazmoz ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi hastalıklar bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de her yıl binlerce zoonotik hastalık vakası rapor edilmektedir.
Zoonotik Hastalıkların Bulaşma Yolları ve Tedavisi
Zoonotik hastalıklar, doğrudan hayvan teması, kontamine gıdalar, su ve vektörler (örneğin keneler ve sivrisinekler) aracılığıyla insanlara bulaşabilir. Bu hastalıkların tedavisi genellikle antibiyotikler, antiviral ilaçlar veya aşılarla yapılır. Ancak, zoonotik hastalıklarla mücadelede en etkili yöntem, hastalığın kaynağı olan hayvanların kontrolü ve halk sağlığı önlemlerinin alınmasıdır.
Dünyada Zoonotik Hastalıklar ve Tek Sağlık Yaklaşımı
İnsanlarda ortaya çıkan hastalıkların %60’ı hayvanlardan kaynaklanmaktadır. Yeni ortaya çıkan patojenlerin %75’i, örneğin SARS, MERS, Zika, Ebola, Batı Nil Virüsü, Kuş Gribi, KKKA, COVID-19 ve Maymun Çiçeği gibi, zoonotik karakter taşır. Gıda kaynaklı hastalıkların %90’dan fazlası da zoonotik kökenlidir. Her yıl ortaya çıkan beş yeni insan hastalığından üçü hayvanlardan geçmektedir ve zoonotik hastalıkların etkenlerinin %80’i potansiyel biyoterör ajanları arasında yer almaktadır. Tek Sağlık yaklaşımı, insanların, hayvanların ve çevrenin sağlığının birbiriyle bağlantılı olduğunu kabul eden ve bu bağlamda multidisipliner bir iş birliği gerektiren bir yaklaşımdır. Zoonotik hastalıklarla mücadelede veteriner hekimlerin, tıp doktorlarının, çevre bilimcilerinin ve diğer sağlık profesyonellerinin iş birliği yapması büyük önem taşımaktadır.
Veteriner Hekimliğin Önemi ve COVID-19 Pandemisi
Veteriner hekimler, zoonotik hastalıkların kontrolü ve önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. COVID-19 pandemisi, zoonotik hastalıkların global sağlık üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne sermiştir. COVID-19 virüsünün hayvanlardan insanlara bulaşan bir zoonotik hastalık olduğu bilinmektedir. Ayrıca, Türkiye’de COVID-19’a karşı geliştirilen TURKOVAC aşısı, bir Türk veteriner hekim olan Prof. Dr. Aykut Özdarendeli tarafından geliştirilmiştir.
Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası olarak, zoonotik hastalıklarla mücadelede veteriner hekimlerin önemini vurgulamakta ve Tek Sağlık yaklaşımının benimsenmesi gerektiğine inanmaktayız. Bu doğrultuda, halk sağlığının korunması için gerekli tüm önlemlerin alınması ve multidisipliner iş birliğinin artırılması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası
